Gerede Çayının geçtiği Gerede ve Eskipazar Halkı tarafından oluşturulan “Çevre Katliamına Dur Platformu” yayınladıkları basın açıklamasıyla, kirlilikten etkilenen 75 yerleşim bölgesinde yaşayan vatandaşlar olarak, kirlilik sona erene kadar mücadelelerine devam edeceklerini bildirdiler.
Gerede çayına tesislerden arıtılmadan bırakılan atık su nedeniyle yaşanan kirliliğe dikkat çeken Platform; insan, hayvan ve bütünüyle doğal hayatı olumsuz etkilemekte olan çevre katliamının kirliliğin en yakınındaki Gerede ve Eskipazar halkını adeta köylerinden göçe zorladığını belirttiler.
“İşletmelerin faaliyetlerini durdurmaktan çekinmeyiz”
Sorunları acilen çözmek amacıyla, havzanın en başında olan ve sorunu en acı şekilde yaşayan Gerede ve Eskipazar halkı olarak “Çevre Katliamına Dur Platformu” nu oluşturdukları belirtilen basın açıklamasında; “Gerede deri sanayii kuruluşları başta olmak üzere söz konusu Gerede çayına endüstriyel atık su deşarjı gerçekleştiren işletmelerin yönetmelik hükümlerine uymadıkları, yetkililerce yapılan denetimler sonucunda uygulanan cezai işlemlerin sorunun çözümünde etkisiz kaldığı, TBMM’de verilen soru önergelerinde cezai işlemler yapıldığı yanıtının alındığı, arıtma tesislerinin kurulu tesis kapasitesi ile uyumlu olmadığı, yetersiz kaldığı tespitini yapmış bulunmaktayız. Çok eski dönemlerden beri geleneksek yöntemle deri işletmeciliğini sürdüren Gerede halkı, sektörün gelişmesi için kurulan Gerede Deri OSB’nin kuruluşundan itibaren Gerede’nin dışından gelen yeni yatırımcılara da kapısını açmış, sürekli yeni fabrikalarla sektör olağanüstü kapasitelere ulaşmış ancak ilave Arıtma Tesisi yatırımı sürekli göz ardı edilmiş, var olan arıtma kooperatifi iyi işlememiş, arıtma imkanı olmayan kirli endüstriyel atık su Gerede-Filyos havzasına deşarj edilmiştir. Bu husus mevcut kanunlara aykırı ve işletmelerin faaliyetlerinin durdurulmasını gerektiren vahim bir durumdur. Bu hususta gerektiğinde 30 yıldır devam eden bu sorunun çözümü için yasal yollara başvurmaktan ve işletme faaliyetlerini durdurmaktan çekinmeyeceğimizin bilinmesini isteriz. Çünkü artık bıçak kemiğe dayanmıştır. İkinci bir husus da suyunun büyük bölümü Ankara’ya transfer edilen Gerede çayından, doğal akış havzasındaki ekolojiyi korumak için Nehir havzasına bırakılması gereken suyun bırakılıp bırakılmadığı hususudur. Platform olarak bu hususun da proje bazında incelemesi başlatılmış olup sıkı takipçisi olunacaktır” denildi.
“Çözüm tarihi Nisan ayı sonu”
Platform Üyeleri olarak Bolu Valisi Erkan Kılıç ile yaptıkları görüşme hakkında bilgi verilen basın açıklamasında; “Sayın Vali görüşmenin ilk cümlesinde “sorunun farkında olduklarını ve çözüm bulmanın devlet olarak görevleri olduğunu” beyan etmiştir. Bu olumlu tutum, ilk bir saati Valimizin bizzat katılımı ile yaklaşık 2,5 saat süren ayrıntılı ve yoğun görüşmenin tüm safhalarında devam etmiştir. Yaşanan sorunlar ve çözüm talepler el birliği içinde bütün boyutları ile Sayın Valimize aktarılmıştır. Vali Bey görüşmenin akışında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Sayın Oğuzhan Kurt ile il Müdür Yardımcısı Sayın Resul Deveci’yi de da telefonla arayarak görüşmeye davet etmiştir. Arıtma sisteminin bazı cihaz ve makinaları yurt dışından ithal ürünlerdir. Bu ekipmanın sahaya inmesi ve montajın başlaması için bize Vali Bey ve İl Müdürümüz tarafından somut tarih verilmiştir. Bu tarih 2023 yılı Nisan ayı sonudur. Platformumuz, teçhizatın geleceği gün izleme ve değerlendirme için sahaya davet edilmiştir. Platform olarak gerekli yatırımın finansmanı ile ilgili yaptığımız araştırma sonucunda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2023 yılı OSB Yatırımları verilerine göre Gerede Deri OSB Arıtma Tesisi için gerekli Yatırım Tutarının 200 milyon TL olduğunu tespit ettik. Yatırım kamu kaynaklarından yapılacak ve İşletme sahipleri katılım payı ödeyecektir. Maddi bedeli devlet için bu kadar küçük olan bir yatırımın yapılmamasının bedeli ülke toprakları ve halkı için maddiyatla ölçülemeyecek kadar büyüktür. Kurulacak arıtma kapasitenin mevcut fabrikaların atık sularını arıtmaya yeterli olup olmayacağı, yeni yapılacak arıtmadan sonra da yeni yatırımların gerekip gerekmeyeceği gibi Platformumuzun yönelttiği sorulardan sonra Vali beyin konuya olan duyarlı yaklaşımı ve girişimlerinin göstergesi olarak İl Müdürüne yanımızda verdiği talimat, görüşmenin ikinci bir olumlu çıktısını oluşturmuştur. Bu talimat platform üyelerimizin de önerisi ile deri sanayiindeki arıtmaya güzel bir örnek olan TUZLA DERİ OSB ne yakın zamanda bir teknik inceleme ziyareti gerçekleştirilmesidir. Bu gezinin çok yararlı olacağını düşünüyor ve yeterli teknoloji ve kapasiteye sahip arıtma tesisinin yapımı için değerli buluyoruz. En önemli konulardan birisi de, Ankara’ya transfer edilen, Gerede çayından, doğal akış havzasındaki ekosistemi korumak için Nehir havzasına bırakılması zorunlu suyun bırakılıp bırakılmadığı hususudur. Bu oranın % 25’ten az olamayacağı konusunda duyumlar olmakla birlikte, projeye ulaşılarak şu anda havzaya bırakılmayan su miktarının da Platformumuzca sıkı şekilde takip edilmesi kararlaştırılmıştır. Eskipazar ve Gerede Halkı olarak Allah’ın izniyle bu problemi 2024 yılına geçmeden bitmesi için emek vermeye devam edeceğiz. Bu yönde yetkililerden taahhütler ve çalışma programları alınmıştır. Platform olarak herkesi dayanışmaya ve sorunlarına sahip çıkmaya davet ediyoruz. Gelin, dayanışma gücümüzü demokratik bir ülkenin, vatanını ve devletini seven, istihdama karşı olmadan her bir karışı aziz şehitlerimizin kanlarıyla sulanmış bu toprakları samimiyetle, cesaretle korumaya devam edelim. Doğanın parayla satın alınamayacak kadar değerli olduğunun farkında olalım” ifadelerine yer verildi.
